De BOPZ, de Wet verplichte GGZ en de Wet Zorg en dwang hoe zit het daar nu mee?

Op dit moment is het alleen mogelijk om dwangzorg te geven in een instelling. Daarvoor is de Bopz. (Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen). In de Wet Bopz staan de rechten van cliënten tijdens een onvrijwillige opname in een psychiatrische instelling, een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking of een verpleeghuis voor dementerende ouderen. Deze wet geldt alleen voor mensen met een Bopz indicatie die verblijven in een Bopz erkende instelling of locatie. De Bopz gaat over toepassing van de volgende middelen en maatregelen: afzondering; separatie; fixatie; gedwongen toediening van medicatie; en gedwongen toediening van vocht en/of voeding. Het uitgangspunt van deze wet is Ja, mits……

De Bopz geldt tot 1 januari 2020.

Op 1 januari 2020 wordt de Wet Bopz vervangen door twee nieuwe wetten:

  • De Wet verplichte ggz voor mensen met psychiatrische aandoeningen
  • De Wet zorg en dwang voor mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening, zoals dementie.

Het grote verschil is dat onvrijwillige zorg nu ook in de thuissituatie toegepast mag worden. Het uitgangspunt van deze wetten is ook anders dan de Bopz. In plaats van Ja mits is het Nee tenzij…… Het criterium om onvrijwillige zorg te overwegen is of er sprake is van ernstig nadeel voor cliënt of zijn omgeving.

Lees meer en bekijk hier de presentaties en filmpjes over deze veranderingen

De gemeenten, het CIZ en de zorgaanbieders krijgen andere taken

Veranderingen voor de gemeente

De rol van de burgemeester wordt anders, de gemeente moet meldingen van burgers die zorgen hebben over mede burgers onderzoeken en de gemeente moet informatie gaan delen en samen werken hierin met de politie, het Openbaar Ministerie en de GGZ. Lees hier meer over de veranderende rol van gemeenten.

Veranderingen voor het CIZ

Het CIZ onderzoekt bij een aanvraag voor opname en verblijf, net als bij de Wet Bopz, eerst of er bij de cliënt sprake is van ernstig nadeel (of een aanzienlijk risico hierop) als gevolg van een psychogeriatrische aandoening of een verstandelijke beperking. Het CIZ krijgt er nieuwe taken bij. Deze taken hebben te maken met opname en verblijf via een rechterlijke machtiging of in crisissituaties, als een rechterlijke machtiging niet kan worden afgewacht, via een verlengde inbewaringstelling. Het CIZ krijgt ook een rol bij de voorwaardelijke machtiging voor jongeren met een verstandelijke beperking. Lees hier meer over de veranderende rol van het CIZ.

Veranderingen voor zorgaanbieders

Zorgaanbieders die onvrijwillige zorg willen verlenen moeten zich registreren in een openbaar register dat door de minister van VWS wordt ingesteld. In dit register worden, naast gegevens van de zorgaanbieder, ook locaties opgenomen. Daarbij moet worden vermeld of de locatie een zogeheten accommodatie is. Locaties of afdelingen die nu een Bopz-aanmerking hebben, worden automatisch als accommodatie in het register opgenomen. Lees hier meer over wat de invoering van deze nieuwe wetten betekent voor zorgaanbieders en hoe die zich hierop kunnen voorbereiden.